“Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng” – Tôn Tử.
Cho dù bạn có biết hàng trăm phương pháp giao dịch, học 69 bậc thầy trading, thuộc lòng hết bảng mô hình giá, mô hình nến và các chỉ báo ra sao. Nhưng bạn không hiểu được chính mình ra sao – 100% bạn sẽ thất bại.
Bạn đã có bao giờ vào lệnh xong và ngồi đồng trên máy tính mong chờ giá tăng/giảm và kỳ vọng vào 1 viễn cảnh lãi 100% chưa?
Thấy tăng chút nữa, tham quá. Nhồi vô tí lệnh. Vì bạn TIN CHẮC mình sẽ ăn đậm cú này.
Không, Trump tweet còi 1 cái (Dm Trump nhé!), thị trường đảo chiều còn nhanh hơn người yêu cũ bạn lật mặt. Bạn sợ hãi tột độ vì khi nãy lỡ tham quá tay rồi.
Bạn cố gồng lỗ, gồng thêm tí, tí nữa, gần cháy rồi – bạn bán tống bán tháo hết tất cả đi, lỗ ít, lỗ nhiều, mất hết tiền tiết kiệm. Mặc kệ vì quá sợ, quá sốc. Bạn sợ mà tim đập như sắp nhảy ra khỏi người bạn.
Giá tăng trở lại, tăng mạnh hơn lúc nãy, vượt qua TP bạn mong đợi. Trump quote lại và bảo “Twitter tao bị con bồ nhí phá tí thôi chúng mày ạ ahihi lũ ngốc”.
Bạn tiếc nuối, dằn vặt khóc lóc vô độ. Bạn thất vọng với bản thân, không dám đối diện với sự thật bạn vừa mất 1 mớ tiền – VÌ LỠ NGU.
Bạn không dám xuống tiền lần nữa vì sốc, nhưng mình dám cược cả gia tài quỹ của mình với bạn – NẾU BẠN KHÔNG HỌC ĐƯỢC BÀI HỌC TỪ ĐÓ – BẠN SẼ LẶP LẠI Y CHANG.
Không khác – dù chỉ 1 chút. Vì cơ bản đó là bản năng trong vô thức của con người rồi.
Các trader dù mới hay cũ, đều sẽ gặp hiện tượng FOMO (Fear of missing out) và Loss Aversion (nôm na là gồng lỗ).
Bạn thấy nó tăng, bạn SỢ mình sẽ mất cơ hội kiếm tiền, all in. Tất tay. Đòn bẩy cao nhất. Ráng mua với giá cao nhất để sở hữu cho bằng được.
Thị trường vội quay đầu, bạn bàng hoàng. Bạn SỢ lỡ chút nữa nó hồi về thì sao? Bạn sẽ cố gồng, gồng nữa, gồng mãi – cháy tài khoản. Sau đó bạn sẽ tiếc.
Thị trường tài chính, nó vận hành theo cách đó. Từng mỗi cá nhân đều bị chi phối như thế trên sự hỗn loạn của mọi thứ.
Cái khó của trading, nói thật – KIỂM SOÁT ĐƯỢC CHÍNH MÌNH mới là điều khó nhất.
Muốn kiểm soát được nó, bạn cần sự rèn luyện, cần sự học hỏi, cần sự khiêm nhường để chấp nhận mình sai, cần sự kiên nhẫn để phấn đấu mỗi ngày, cần sự cứng rắn và khó tính, cần kỷ luật nghiêm khắc hơn quân đội và nhiều thứ khác.
Vì khi bạn không tự rèn được chính mình, thị trường sẽ giũa bạn một cách tàn nhẫn, man rợ và không thương tiếc.
“Những ai không học được gì từ những sai lầm quá khứ đều sẽ lặp lại nó, đôi khi còn nặng hơn” – Winston Churchill.