Thị trường tài chính nói chung bao gồm nhiều thành phần khác nhau, trong đó 4 thành phần, hay có thể gọi là 4 nhánh quan trọng nhất gồm thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán, thị trường hàng hóa và thị trường tiền tệ. Phân tích mối tương quan giữa các thị trường này cũng chính là mục đích của phân tích liên thị trường – một phương pháp rất quan trọng trong đầu tư dài hạn.
#Kiến_thức_phục_vụ_NGHỀ_Trading
1. Mối tương quan giữa các thị trường tài chính
Nếu như đã tìm hiểu về phân tích liên thị trường hay các mối liên hệ giữa các tài sản, anh em sẽ biết rằng chúng ta có hai loại tương quan nghịch và tương quan thuận. Tương quan giữa các thị trường tài chính mà chúng ta đang đề cập đến cũng không nằm ngoài quy luật này, có những thị trường tương quan thuận với nhau, và cũng có những mối tương quan đối lập nhau.
Trước hết, chúng ta sẽ tìm hiểu tương quan giữa các thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu và thị trường hàng hóa. Thị trường tiền tệ (forex) là nơi chúng ta hoạt động chính, nên mình sẽ tách riêng để phân tích sâu hơn phía dưới nhé anh em.
1.1. Thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu là hai loại tài sản có tương quan khá mạnh, nhưng lại thể hiện rõ sự tác động của chu kỳ kinh tế đối với tương quan giữa các thị trường.
Thông thường, chúng ta có thể thấy được cổ phiếu và trái phiếu có mối tương quan thuận, tức là khi thị trường chứng khoán tăng trưởng thì trái phiếu cũng tăng giá, và ngược lại.
Note: Thị trường trái phiếu ở đây chúng ta lấy trái phiếu chính phủ làm tiêu chuẩn nhé anh em.
Mối tương quan thuận này có thể được giải thích dựa theo tương quan của các thị trường này với lãi suất, cụ thể là tương quan nghịch:
- Khi lãi suất giảm thì dòng tiền sẽ dồn về trái phiếu nhiều hơn (vì gửi tiết kiệm không hiệu quả), qua đó khiến cho giá trái phiếu tăng. Đồng thời, lãi suất giảm lại khiến chi phí vay vốn của các doanh nghiệp được cắt giảm, từ đó giúp họ tối ưu lợi nhuận cho công ty, dẫn đến giá cổ phiếu tăng.
- Ngược lại, khi lãi suất tăng thì trái phiếu giảm giá, và chi phí vay vốn của doanh nghiệp tăng khiến cho giá cổ phiếu cũng sẽ giảm xuống thấp hơn.
Tuy nhiên, chúng ta đang phân tích ở điều kiện “thông thường”, cụ thể là điều kiện lạm phát bình thường, trong tầm kiểm soát, hoặc có thể là lạm phát cao thì mối quan hệ này cũng không thay đổi. Thế nhưng ở một điều kiện đặc biệt hơn, đó là giảm phát thì mọi chuyện sẽ phức tạp hơn, khiến cho mối tương quan giữa các thị trường này ít nhiều bị thay đổi.
Giảm phát thường là kết quả của giai đoạn suy thoái trong chu kỳ kinh tế, khi nhu cầu hàng hóa giảm trầm trọng khiến cho giá cả giảm, điều đó bắt buộc các nhà hoạch định chính sách phải giảm lãi suất để kích cầu, tăng lượng tiền trong lưu thông.
Khi lãi suất giảm, trái phiếu vẫn sẽ tăng giá như nguyên lý thông thường. Thế nhưng, cổ phiếu thì không thể tăng giá, vì đây có thể nói là thời kỳ khủng hoảng, dòng tiền theo đó cũng chỉ tìm đến các tài sản an toàn như trái phiếu thay vì cổ phiếu, và giá cổ phiếu cũng giảm theo lãi suất.
Để hiểu hơn tác động của giảm phát đối với nền kinh tế, anh em có thể tham khảo bài viết dưới đây.
Xem thêm: Giảm phát là gì? Ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế?
Chúng ta cũng có một ví dụ thực tế để anh em dễ hình dung hơn. Trong biểu đồ bên dưới, chúng ta có chỉ số SPX đại diện cho thị trường chứng khoán, và chỉ số US30 đại diện cho thị trường trái phiếu. Anh em có thể đọc chú thích trên ảnh để thấy được tương quan giữa các thị trường này khi giảm phát và lạm phát.
Tương quan giữa cổ phiếu và trái phiếu ở điều kiện lạm phát với giảm phát là khác nhau (biểu đồ: tradingview.com)
1.2. Thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa
Giá cả trong thị trường hàng hóa có tác động trực tiếp tới tình hình lạm phát, điều này có lẽ chúng ta không cần giải thích gì thêm.
Khi giá hàng hóa tăng, lạm phát cũng sẽ tăng. Và trên thực tế, giá cổ phiếu cũng tỷ lệ thuận với lạm phát. Như vậy, khi giá hàng hóa tăng thì đồng thời giá cổ phiếu cũng tăng. Hay nói cách khác, thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa có mối tương quan thuận.
Tuy nhiên, một lần nữa chúng ta cần lưu ý về chu kỳ kinh tế. Mối tương quan thuận của lạm phát và cổ phiếu có thể xảy ra trong điều kiện lạm phát “bình thường”. Nhưng trong một chu kỳ kinh tế, ngoài điều kiện bình thường, chúng ta không tránh khỏi những thời kỳ lạm phát tăng nóng, thậm chí là siêu lạm phát, thường xảy ra trong giai đoạn khi nền kinh tế đã tăng trưởng đến đỉnh, và bắt đầu chững lại.
Trong thời kỳ này, lạm phát không phải là dữ liệu cho thấy sự tăng trưởng ổn định của GDP cũng như nền kinh tế nói chung, mà nó sẽ gây áp lực và chi phối đến việc tăng lãi suất để kiểm soát khủng hoảng. Và khi lãi suất tăng, như chúng ta đã phân tích, thì giá cổ phiếu cũng sẽ tăng theo.
Như vậy, trong những chu kỳ siêu lạm phát, tương quan giữa thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa có thể trở thành tương quan nghịch. Do đó, anh em cần phân tích tình hình kinh tế vĩ mô trước khi ứng dụng tương quan giữa các thị trường vào trong giao dịch.
Xem thêm: Giao dịch hàng hóa – Kênh đầu tư truyền thống nhưng hiệu quả
1.3. Thị trường trái phiếu và thị trường hàng hóa
Trong điều kiện bình thường, chúng ta có thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu tương quan thuận, thị trường hàng hóa và thị trường trái phiếu tương quan thuận. Từ đó chúng ta hoàn toàn có thể suy ra thị trường trái phiếu và thị trường hàng hóa cũng có tương quan thuận trong điều kiện kinh tế ổn định.
Câu hỏi đặt ra là trong các điều kiện bất thường như giảm phát và siêu lạm phát thì sao?
Trong điều kiện giảm phát, chúng ta có thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu tương quan nghịch, thị trường cổ phiếu và hàng hóa tương quan thuận. Từ đó có thể thấy thị trường trái phiếu và thị trường hàng hóa sẽ có mối tương quan nghịch.
Tương tự, trong điều kiện lạm phát nóng, thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu có tương quan thuận, thị trường cổ phiếu và hàng hóa tương quan nghịch. Vậy, thị trường trái phiếu và hàng hóa trong trường hợp này cũng có tương quan nghịch.
Trên thực tế, việc giá hàng hóa tăng thường gắn liền với sự nóng lên của lạm phát. Chính vì vậy, trong phần lớn thời gian chúng ta có thể thấy thị trường hàng hóa và thị trường trái phiếu tương quan nghịch.
2. Mối tương quan giữa thị trường tiền tệ với các thị trường khác
Thực chất mối tương quan giữa các thị trường khác với thị trường tiền tệ cũng có thể được phân tích tương tự như chúng ta đã phân tích, tuy nhiên vì chúng ta hoạt động chính trên thị trường tiền tệ, nên mình muốn tách riêng ra để anh em tiện theo dõi hơn. Và chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu xem các mối quan hệ này cụ thể như thế nào.
Note: Thị trường tiền tệ là tập hợp của tất cả các loại tiền tệ trên thế giới, khi phân tích liên thị trường thì chúng ta chỉ xem xét từng đồng tiền riêng biệt chứ không phải toàn bộ thị trường tiền tệ nhé anh em.
2.1. Thị trường tiền tệ và thị trường hàng hóa
Mỗi nền kinh tế trên thế giới đều gắn liền với hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, và song song với việc trao đổi hàng hóa chính là trao đổi ngoại tệ. Chính vì vậy, thị trường hàng hóa và thị trường tiền tệ có thể nói là có quan hệ khá chặt chẽ với nhau.
Đặc biệt, đối với các nước xuất khẩu hàng hóa thì giá trị tiền tệ của họ gần như gắn liền với giá cả hàng hóa, ví dụ như đồng AUD của Úc hoặc đồng CAD của Canada.
Chúng ta lấy một ví dụ cụ thể để anh dễ hình dung. Nước Úc là quốc gia có trữ lượng vàng lớn nhất thế giới. Khi giá vàng tăng, các nhà đầu tư hoặc các quốc gia khác sẽ phải trả nhiều tiền hơn để mua vàng từ Úc, và số tiền này được tính bằng AUD, qua đó khiến cho đồng AUD mạnh hơn so với các đồng tiền khác.
Như vậy, đồng AUD có tương quan thuận với giá vàng, anh em cũng có thể thấy rõ điều đó qua biểu đồ dưới đây (chỉ số đồng AUD phía trên và giá vàng phía dưới):
Tương quan thuận giữa đô la Úc và giá vàng
Đối với các nước xuất khẩu hàng hóa khác cũng tương tự như vậy, đồng tiền của họ sẽ tương quan thuận với các mặt hàng mà họ xuất khẩu mạnh. Tuy nhiên, từ đó chúng ta cũng suy ra rằng khi phân tích tương quan giữa một loại tiền tệ và hàng hóa, trước hết anh em cần xem xét kỹ lưỡng quốc gia đó có xuất khẩu mạnh hay không, nếu không thì sự tương quan sẽ là khá thấp.
Xem thêm: Thực chiến giao dịch AUDUSD – Những tài sản có tương quan mạnh với AUDUSD
2.2. Thị trường tiền tệ và thị trường chứng khoán
Giá hàng hóa và tiền tệ một nước có quan hệ chặt chẽ với nhau, đó là điều mà chúng ta vừa phân tích. Đối với các nước nhập khẩu hàng hóa, việc đồng tiền giảm so với ngoại tệ sẽ khiến giá nhập khẩu hàng hóa cao hơn, và điều đó khiến cho lạm phát tăng. Lạm phát tăng lại tạo áp lực cho các nhà hoạch định tăng lãi suất, khiến cho thị trường cổ phiếu suy giảm.
Ngược lại, khi đồng tiền tăng giá khiến cho chi phí nhập khẩu giảm, giá hàng hóa cũng giảm, khiến cho lạm phát thấp, và lãi suất cũng sẽ được duy trì thấp, khiến cho cổ phiếu tăng giá.
Qua đó chúng ta có thể thấy thị trường tiền tệ và thị trường cổ phiếu có tương quan thuận, tuy nhiên điều đó là thông qua thị trường hàng hóa làm trung gian. Nhưng trên thực tế, lạm phát của một đất nước không chỉ phụ thuộc vào xuất nhập khẩu mà còn nhiều lĩnh vực khác như dịch vụ, du lịch… Vậy nên mối tương quan này chỉ nên được sử dụng khi anh em giao dịch đồng tiền của một đất nước phụ thuộc nhiều vào xuất nhập khẩu hàng hóa.
2.3. Thị trường tiền tệ và thị trường trái phiếu
Để hiểu mối tương quan giữa thị trường trái phiếu và thị trường tiền tệ, chúng ta đến với một ví dụ như sau.
Giả sử anh em là một nhà đầu tư quốc tế liên thị trường, đang đứng giữa hai lựa chọn sau:
- Đầu tư vào trái phiếu Mỹ với lãi suất 6%
- Đầu tư trái phiếu Chính phủ Canada với lãi suất 8%
Câu trả lời có lẽ khá đơn giản, chúng ta không có lý do gì mà không lựa chọn trái phiếu Canada với lãi suất cao hơn. Và vấn đề rút ra được ở đây là lãi suất trái phiếu cao sẽ thu hút dòng tiền đầu tư từ nước ngoài nhiều hơn, kéo theo tỷ giá hối đoái của đồng tiền tăng theo.
Tuy nhiên, lưu ý là chúng ta đang nói về lãi suất của trái phiếu, mà giá của trái phiếu thì tỷ lệ nghịch với lợi suất. Như vậy, có thể kết luận rằng thị trường trái phiếu của một quốc gia tương quan nghịch với đồng tiền của họ.
Trong biểu đồ DXY và US30 dưới đây, anh em sẽ thấy rõ được mối tương quan nghịch này:
Tương quan nghịch giữa thị trường trái phiếu và tiền tệ
#Thực_chiến_NGHỀ_Trading
3. Ứng dụng mối tương quan giữa các thị trường để giao dịch
3.1. Lưu ý khi phân tích tương quan giữa các thị trường
Trong từng mối tương quan, mình cũng đã có những lưu ý cho anh em khi phân tích. Tuy nhiên để anh em dễ nắm bắt hơn thì chúng ta sẽ tổng hợp lại một số vấn đề quan trọng cần lưu ý khi phân tích các mối tương quan giữa các thị trường khác nhau.
Đầu tiên, anh em cần nhớ tầm quan trọng của chu kỳ kinh tế trong phân tích liên thị trường. Ở các chu kỳ kinh tế khác nhau, tình hình lạm phát sẽ khác nhau, do đó ảnh hưởng lớn, thậm chí có thể đảo ngược mối tương quan giữa các thị trường.
Vấn đề thứ hai, cũng liên quan tới lưu ý đầu tiên, nhưng chúng ta cần nhấn mạnh hơn vai trò của lạm phát trong phân tích liên thị trường. Hầu hết các mối tương quan giữa các thị trường đều có thể được phân tích thông qua lạm phát, vì nó ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, đến chính sách tiền tệ, ảnh hưởng đến dòng tiền đổ vào cổ phiếu hay trái phiếu.
Lưu ý thứ ba, đó là nền kinh tế của mỗi quốc gia có những đặc tính khác nhau, do đó khi phân tích thị trường của nền kinh tế nào thì anh em cần hiểu được các đặc tính của nó, ví dụ như đất nước đó có xuất khẩu hàng hóa nổi bật hay không, hay có phải nhập khẩu nhiều hàng hóa… Đặc biệt là trong thị trường tiền tệ với thị trường hàng hóa, các đặc điểm của nền kinh tế sẽ là yếu tố quyết định đến mối tương quan giữa các thị trường.
Nhìn chung, từ cả ba vấn đề trên thì chúng ta có thể hiểu rằng tại sao phân tích liên thị trường lại là một nhánh của phân tích cơ bản. Việc hiểu được kinh tế vĩ mô và phân tích được các dữ liệu phân tích cơ bản là vô cùng quan trọng để anh em có thể phân tích liên thị trường một cách hiệu quả. Tất nhiên, điều này khiến cho phân tích mối tương quan giữa các thị trường trở nên khó hơn, nhưng đi kèm với nó là sự hiệu quả mà anh em sẽ cảm nhận được ngay lập tức.
3.2. Ví dụ khi áp dụng tương quan giữa các thị trường vào giao dịch
Để đưa các mối tương quan liên thị trường vào thực tế, anh em chỉ cần sử dụng thông tin về thị trường này làm một chỉ báo hỗ trợ cho thị trường mà mình đang xem xét. Ví dụ, dựa vào tương quan giữa vàng và đồng AUD, anh em có thể lấy biểu đồ giá vàng làm một chỉ báo hỗ trợ khi phân tích và giao dịch đồng AUD.
Chúng ta sẽ đi đến một số ví dụ cụ thể hơn để anh em hiểu được các áp dụng phương pháp này.
Dựa vào tương quan giữa hàng hóa và cổ phiếu, chúng ta lấy hai đại diện là dầu – một loại hàng hóa tiêu biểu, và chỉ số SPX (S&P500) – chỉ số chứng khoán Mỹ. Giả sử anh em đang giao dịch dầu, thì chỉ số SPX có thể trở thành một chỉ báo hỗ trợ cho việc phân tích xu hướng và tìm kiếm tín hiệu giao dịch.
Đầu tiên, anh em cần có cái nhìn tổng thể về thị trường xem tình hình lạm phát ra sao. Ví dụ trong biểu đồ dưới đây, chúng ta có giá dầu trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 9 năm 2021. Đây là giai đoạn thế giới vẫn đang chìm trong khủng hoảng dịch Covid, hàng hóa tiêu thụ kém khiến cho giá cả ở mức thấp, do đó lạm phát trong tầm kiểm soát, nếu không muốn nói là ở mức thấp hơn bình thường.
Trong trường hợp lạm phát thấp như vậy, chúng ta có mối tương quan thuận giữa thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa, đồng nghĩa với việc chỉ số SPX tương quan thuận với giá dầu. Cụ thể, trong ví dụ này, SPX có thể hoạt động như một chỉ báo xu hướng. Anh em có thể thấy một xu hướng tăng rất rõ ràng của chỉ số SPX, do đó ngay cả khi dầu tạo một đáy thấp hơn, chúng ta vẫn có thể nhận định rằng xu hướng tăng vẫn có thể tiếp diễn.
Nếu để ý kỹ hơn, thậm chí anh em còn thấy chỉ số SPX trong trường hợp này là một chỉ báo sớm, nó tạo ra các đáy sớm hơn so với giá dầu. Do đó, đến khi đáy thứ 4 (như hình vẽ) hình thành trên SPX, anh em có thể dự đoán rằng dầu cũng sắp tạo đáy và đảo chiều. Kết hợp với vị trí xuất hiện nến Inside bar, chúng ta hoàn toàn có thể có một tín hiệu mua vào đối với dầu.
Mối tương quan thuận giữa dầu và thị trường chứng khoán
Trên thực tế đây là một thiết lập khá hoàn hảo khi áp dụng tương quan liên thị trường, vì anh em có thể có được cả một tín hiệu giao dịch đáng tin cậy. Tuy nhiên, trên thực tế, thiết lập như vậy không thường xuyên xuất hiện, mà anh em chỉ nên sử dụng SPX như một chỉ báo xu hướng cho dầu, rồi kết hợp thêm các chỉ báo hay công cụ khác để tìm kiếm tín hiệu vào lệnh thuận theo xu hướng đó.
Ngoài ví dụ cụ thể vừa rồi, anh em cũng có thể áp dụng những ví dụ mà mình đã đưa ra trong các phần trước, như mối tương quan giữa đồng AUD với giá vàng – biểu đồ giá vàng có thể làm chỉ báo xu hướng khi giao dịch AUD hoặc ngược lại tùy theo điều kiện cụ thể.
Hay như chỉ số trái phiếu US30 có thể làm chỉ báo xu hướng để giao dịch đồng USD… Sau khi đã hiểu về tương quan giữa các thị trường, anh em có thể áp dụng một cách rất linh hoạt, thậm chí đôi khi chỉ cần dựa vào các mối tương quan đó để đưa ra tín hiệu giao dịch như ví dụ với dầu mà chúng ta vừa phân tích.
4. Kết luận
Hy vọng với những gì mà chúng ta vừa cùng nhau phân tích, anh em đã hiểu được về mối tương quan giữa các thị trường tài chính với nhau, đặc biệt là biết cách áp dụng các mối tương quan đó vào trong giao dịch. Mặc dù đây là một phương pháp tương đối khó và đòi hỏi nhiều kiến thức, nhưng nếu anh em nghiên cứu kỹ lưỡng và thực hành thành thạo, thì nó sẽ trở thành “chỗ dựa” chắc chắn để anh em nhận định thị trường và đưa ra các quyết định giao dịch chính xác.
Tuy nhiên, đừng quên backtest thật cẩn thận với các chiến lược cụ thể trước khi áp dụng vào tài khoản thật và tiền thật nhé.
Chúc anh em giao dịch an toàn và hiệu quả.
VnRebates – Nơi Trading là NGHỀ